Problemy z zajściem w ciążę – badanie drożności jajowodów

Badanie drożności jajowodów (HSG) jest zasadniczym elementem diagnostyki niepłodności. W obrębie jajowodów dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej. Jeżeli są one niedrożne nie może mieć miejsce naturalne zapłodnienie bez względu na wszelkie inne przyczyny niepłodności.

Ważne jest również usytuowanie jajowodu, tak aby jego koniec znajdował się w pobliżu jajnika, a uwolniona z jajnika komórka jajowa trafiła od razu do jajowodu.

Jak wygląda badanie drożności jajowodów (badanie HSG)?

Badanie HSG polega na założeniu cewnika do macicy, podawaniu kontrastu i rejestracji obrazu USG. Obraz ten jest analizowany po zakończeniu badania pod kątem przebiegu jajowodów.

W standardowym obrazie ultrasonograficznym jajowód jest niewidoczny. Aby go uwidocznić należy wypełnić go kontrastem. Często jako kontrast stosuje się sól fizjologiczną, która daje obraz USG taki sam jak każdy inny płyn (krew, mocz). Dlatego identyfikacja jajowodu jest utrudniona. Tylko użycie kontrastu, którego obraz istotnie różni się od otaczających jajowód struktur daje gwarancję wysokiej jakości badania.  Proponowane w naszej klinice in vitro badanie polega na podaniu specjalnego kontrastu, który jednoznacznie uwidacznia się na obrazie USG. Potem przeprowadzane jest badanie na aparacie umożliwiającym przestrzenną analizę obrazu.

Jajowód nie ma prostego przebiegu – posiada liczne zagięcia. W typowym dwuwymiarowym obrazie USG nie można uwidocznić go całego, a jedynie niektóre jego fragmenty. Rzadko udaje się zobaczyć cały jajowód w jednym przekroju. Całościowej oceny jajowodu można dokonać ultrasonografem z możliwością przestrzennej analizy obrazu. Aparat zapisuje obraz z określonej objętości i umożliwia analizę różnych przekrojów w trzech wymiarach (zobacz zdjęcie) albo poprzez łączenie na jednym obrazie struktur leżących blisko siebie (zobacz zdjęcie).

Ile trwa badanie drożności jajowodów?

Całe badanie HSG trwa ok. 15 minut i nie sprawia istotnych dolegliwości. Najczęściej jest całkowicie bezbolesne, chociaż niektóre pacjentki odczuwają podczas jego wykonywania dyskomfort.

Badanie drożności jajowodów można wykonać pod warunkiem, że wykluczone zostały stany zapalne. Wcześniej musi być wykonana cytologia, a pochwa powinna mieć odpowiedni poziom czystości. Dodatkowo w czasie badania pacjentka nie może być w ciąży.

W celu wykonania badania należy zgłosić się na wizytę, podczas której lekarz dokona oceny narządu rodnego. Tutaj możesz umówić się na wizytę w naszej klinice.

Zobacz też: Cena in vitro

Kiedy należy wykonać badanie Sono HSG?

Ultrasonograficzna histerosalpingografia, a więc badanie Sono HSG wykorzystywane jest przy diagnostyce niepłodności kobiet, które nie mogą zajść w ciążę przez dłuższy czas mimo regularnych starań. Odpowiedzialna za tym może być nieprawidłowa drożność jajowodów. Wykonanie badania Sono HSG jest wskazane wówczas, gdy lekarz podejrzewa nieprawidłową budowę jamy macicy lub patologiczne zmiany w jej obrębie. Badanie drożności jajowodów powinno się wykonać w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego – między 8 a 12 dniem jego trwania.

Czy badanie drożności jajowodów boli?

Na około godzinę przed wykonaniem badania HSG pacjentka powinna przyjąć środek przeciwbólowy. To może zniwelować dyskomfort związany z badaniem. Po konsultacji z lekarzem można go niekiedy wykonać w znieczuleniu ogólnym. Zdarza się to jednak stosunkowo rzadko. Ponadto należy wówczas wykonać dodatkowe badania krwi. W przypadku znieczulenia ogólnego na sześć godzin przed podaniem środka nie można jeść i pić.

Podczas badania drożności jajowodów pacjentka nie może się ruszać. Trwa ono około kwadransa. Później pojawić się mogą bóle brzucha. Czasami występuje także zapalenie przydatków. W razie zaobserwowania niepokojących objawów, warto skonsultować to z lekarzem.

Co może być przyczyną niedrożności jajowodów?

Niedrożność jajowodów może mieć całkiem sporo przyczyn. Do nieprawidłowości w zakresie struktur łączących jajniki i jamę macicy prowadzić może wiele schorzeń. Warto wymienić tutaj endometriozę, poronienia, stany zapalne narządów miednicy mniejszej, choroby przenoszone drogą płciową czy ciąża pozamaciczna.

Wymienione wyżej problemy mogą niestety upośledzać drożność jajowodów na różne sposoby. Dochodzić może do tego nawet na skutek powstania czopów śluzowych, które blokują jajowody. Niekiedy niedrożność jajowodów jest wynikiem wytwarzania się zrostów czy mięśniaków podśluzówkowych.

Drożność jajowodów a ciąża

Sprawdzenie drożności jajowodów jest podstawowym badaniem, które należy wykonać w przypadku problemów w zajściem w ciążę. Tylko drożne jajowody pozwalają na połączenie komórki jajowej z plemnikiem. Ponadto w przypadku zapłodnienia to jajowodem zarodek kieruje się do jamy macicy.

W sytuacji, gdy jajowody są drożne, uzyskanie ciąży nie powinno być problemem. Oczywiście o ile u partnerów nie występują innego typu odchylenia, które mogą utrudnić poczęcie dziecka. Inaczej jest wówczas, gdy kobieta ma problem z drożnością jajowodów. To u większości pacjentek jedna z głównych przyczyn niepłodności.

Należy wykonać ocenę drożności jajowodów, aby stwierdzić, czy dana pacjentka będzie mogła zajść w ciążę. Duże znaczenie ma to, czy niedrożny jest tylko jeden, a może dwa jajowody. W pierwszym przypadku zapłodnienie nie jest niemożliwe, ale może być utrudnione.

Trudniejszą sytuację mają kobiety, u których oba jajowody są niedrożne. W tej sytuacji jedyną szansą na ciążę jest in vitro.